eetallergie

gutenintolerantie
Coeliakie, of glutenintolerantie is, zoals het woord al zegt, een aandoening waarbij de darmen worden beschadigd omdat men niet tegen gluten kan. Gluten komen voor in onder meer tarwe, haver, rogge en gerst.
Wat zijn de klachten?
Diarree, buikpijn, stinkende ontlasting, verminderde eetlust, ondergewicht, onvoldoende groei, obstipatie, bloedarmoede, veel huilen (depressief), overgeven, botontkalking en een opgezette buik zijn klachten die kunnen horen bij een gluten intolerantie.
Wanneer merk je de ziekte op?
Bij kinderen onder de twee jaar beginnen de klachten meestal na het starten van voeding met granen. Enkele granen uit de voeding veroorzaken coeliakie, dit zijn o.a.: tarwe, rogge, haver en gerst.
Soms gebeurt het ook dat coeliakie pas op latere leeftijd wordt ontwikkeld of ontdekt. Sommige patiënten hebben namelijk jaren geen of weinig last waardoor de link naar coeliakie niet wordt gelegd. Het komt dan ook regelmatig voor dat (jong) volwassenen ineens een glutenintolerantie blijken te hebben.
Wat zijn gluten?
Gluten zijn eiwitten die voorkomen in bepaalde graansoorten. Gluten zorgen voor een bepaalde textuur tijdens het bakproces. De graansoorten waarin gluten voorkomen zijn tarwe, haver, rogge, gerst, spelt en kamult.
Wat is een glutenintolerantie?
Glutenintolerantie is ook wel bekend als coeliakie. Patiënten met deze aandoening zijn overgevoelig voor de eiwitten in tarwe, rogge , haver, gerst, kamult en spelt . Die overgevoeligheidsreactie leidt tot beschadiging van de darmplooien. Darmplooien vergroten het darmoppervlak en zorgen ervoor dat de voedingsstoffen goed opgenomen worden. Als deze darmplooien beschadigd zijn, kunnen de voedingsstoffen minder goed opgenomen worden.
Diagnose
Er is maar één manier om er met zekerheid achter te komen of je zoon/ dochter een glutenintolerantie heeft en dat is met een onderzoek van de dunne darm. Bij een dunne darmbiopsie haalt de arts een klein stukje dunne darm weg. Dit wordt opgestuurd naar het laboratorium en onderzocht. Als de darmvlokken ontbreken en/ of het darmweefsel is beschadigd dan weet men vrijwel zeker dat het om een glutenintolerantie gaat.
Vanaf het moment dat de diagnose is vastgesteld is het nodig een glutenvrij dieet te volgen. Dit is de enige behandeling die voor glutenintolerantie bestaat. Medicatie in de vorm van pillen en drankjes helpt niet de klachten te verminderen.
Als het dieet enige maanden is gevolgd wordt er vaak nog een keer een dunne darm biopsie gedaan. Tijdens dit laatste onderzoek gaat men na of het darmslijmvlies en de darmvlokken inderdaad aan het herstellen zijn. Door het weglaten van de gluten in het eten herstelt de dunne darm, maar zodra er weer gluten in het eten voorkomen ontstaan er weer klachten. Coeliakiepatiënten moeten dus hun hele leven het dieet volgen.
Wat wel en wat niet eten
Gebruik geen produkten waar de volgende stoffen in verwerkt zijn:
tarwe
haver
rogge
gerst
spelt
kamult
Dit betekent dat er niet alleen geen brood gebruikt mag worden, maar ook geen producten als bijv. couscous.
Maïs en rijst geven bij nagenoeg geen enkele coeliakiepatiënt klachten en deze produkten kunnen dus gebruikt worden.Ook de volgende producten kunnen wel goed gebruikt worden:
amarant
kikkererwten
jobs tranen
linzen
erwten
quinoa
ragi
sorghum
soja
tapioca
teff
wilde rijst
Van deze producten kan ook bloem voor brood en koekjes gemalen worden. Deze bloemsoorten zijn vaak alleen te verkrijgen in reformzaken.
Omdat er heel veel producten zijn waarin tarwe of één van de andere genoemde granen waar gluten in zitten zijn verwerkt, heeft het Voedingscentrum een lijst van glutenvrije merkartikelen gemaakt. Deze wordt ieder jaar aangepast met de nieuw ontwikkelde producten, de vervangende producten of de naamswijzigingen. Als er coeliakie geconstateerd is, is het raadzaam deze lijst aan te vragen bij het Voedingscentrum.
PRAKTISCHE PROBLEMEN
Het moeten eten van producten die van een andere soort bloem zijn gemaakt is vaak nog niet zo heel erg. Het is over het algemeen wel duurder maar een coeliakiepatiënt heeft recht op een belastingaftrek dieetkosten. De belastingdienst kan hier meer informatie over geven.
Wat het dieet wel lastig maakt, is dat een klein spoortje van gluten soms al klachten kan geven. Als voorbeeld het boterkuipje: normaal gesproken smeren alle gezinsleden hun boterhammen met boter uit het zelfde kuipje. Bij het snijden/ smeren van een broodje blijven er echter sporen brood achter in het kuipje waardoor er dus ook tarwe en daar weer mee spoortjes gluten achterblijven. Bij gezonde mensen is dit uiteraard helemaal geen probleem. Bij een coeliakiepatiënt kan een klein spoortje gluten al klachten geven. Dat betekent dus dat iemand met coeliakie een eigen boterkuipje nodig heeft. Dit is één voorbeeld, maar zo hebben coeliakiepatiënten dus ook een eigen frituurpan nodig (paneermeel van kroketten kan ook sporen achterlaten), een eigen broodbakmachine etc.
Het dieet houden is dus vaak ingewikkeld en lastig. Niet alleen omdat er in het gezin van ieder twee nodig zijn, maar er wordt ook veel begrip gevraagd van zowel de coeliakiepatiënt als van de broertjes/ zusjes. In sommige ernstige gevallen kan een coeliakiepatiënt al klachten krijgen van de stofdeeltjes van gluten. Zij kunnen dus niet in een bakkerij komen waar brood wordt gebakken/ afgebakken omdat de vrijkomende tarwedelen (en dus gluten) klachten bij hen veroorzaken.

Wat te doen als je denkt dat je zoon/dochter coeliakie heeft?
Als je vermoedt dat je zoon of dochter coeliakie heeft, is het raadzaam naar de huisarts te gaan en te vragen hem of haar te laten onderzoeken. Vraag, als je vermoeden juist blijkt te zijn, direkt om een verwijzing naar een diëtist. De diëtist kan je alles vertellen over het glutenvrije dieet en daarnaast tips en adviezen geven om het dieet te volgen. Iedereen in Nederland heeft recht op 4 behandeluren per jaar van de zorgverzekering
Ga nooit zelf dokteren, de klachten kunnen ook een andere oorzaak hebben!
Glutenintolerantie
Coeliakie, of glutenintolerantie is, zoals het woord al zegt, een aandoening waarbij de darmen worden beschadigd omdat men niet tegen gluten kan. Gluten komen voor in onder meer tarwe, haver, rogge en gerst.